Vitamin Eksikliği
12/06/2020Konu İçeriği
Vitamin eksikliği anemisi, belirli vitaminlerin normal miktarından daha düşük olduğunda neden olan sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin eksikliğidir. Vitamin eksikliği anemisine bağlı vitaminler arasında folat, B-12 vitamini ve C vitamini bulunur. Folat, B-12 vitamini veya C vitamini içeren yeterince yiyecek yemiyorsanız, vitamin eksikliği anemisi oluşabilir veya vücudunuz bu vitaminleri emmekte veya işlemede sorun yaşıyorsa ortaya çıkabilir. Doktorunuzun aneminizi teşhis etmesi ve tedavi etmesi önemlidir. Vitamin eksikliği anemisi genellikle vitamin takviyeleri ve diyetinizdeki değişiklikler ile düzeltilebilir.
Vitamin eksikliği anemisinin belirtileri ve semptomları şunları içerir;
- yorgunluk
- Nefes darlığı
- Baş dönmesi
- Soluk veya sarımsı cilt
- Düzensiz kalp atışları
- Kilo kaybı
- Kas Güçsüzlüğü
- Kişilik değişiklikleri
- Kararsız hareketler
- Zihin karışıklığı veya unutkanlık
- Ellerinizde ve ayaklarınızda uyuşma, karıncalanma
Vitamin eksikliği genellikle birkaç aydan yıla yavaş yavaş gelişir. İlk başta vitamin eksikliği belirtileri ve semptomları hafif olabilir, ancak eksiklik kötüleştikçe artar.
Nedenleri
Vitamin eksikliği anemisi, vücudunuzda yeterince sağlıklı kırmızı kan hücresi üretmek için gerekli vitamin eksikliği olduğunda gelişir. Kırmızı kan hücreleri vücudunuzdaki akciğerlerinizden oksijen taşır. Diyetinizde bazı vitaminler eksikse, vitamin eksikliği anemisi gelişebilir. Çünkü vücudunuz yediğiniz gıdalardan besinleri düzgün bir şekilde ememez.
Vitamin eksikliği anemilerinin nedenleri arasında şunlar vardır;
Folat Eksikliği Anemisi
B-9 vitamini olarak da bilinen folat, esas olarak meyvelerde ve yapraklı yeşil sebzelerde bulunan bir besindir. Bu gıdalarda sürekli eksik olan bir diyet eksikliğe yol açabilir. Vücudunuz yiyeceklerden folat ememezse, eksiklik ortaya çıkabilir. Yiyeceklerden alınan çoğu besin, ince bağırsağınızda emilir.
Aşağıdaki durumlarda gıdalara ve takviyelere eklenen sentetik folat formu olan folat veya folik asidi emmekte zorluk çekebilirsiniz.
- Çölyak hastalığı gibi ince bağırsak hastalığınız varsa. İnce bağırsağın büyük bir kısmı cerrahi olarak çıkartıldıysa.
- Aşırı miktarda alkol içiyorsanız. Bazı nöbet önleyici ilaçlar gibi bazı reçeteli ilaçlar alıyorsanız.
- Hamile kadınlar ve emziren kadınların yanı sıra böbrek hastalığı için diyalize giren insanlar da folat için artan bir talebe sahiptir. Bu artan talebin karşılanamaması bir eksiklikle sonuçlanabilir.
B-12 Vitamini Eksikliği Anemisi
B-12 vitamini eksikliği, esas olarak et, yumurta ve sütte bulunan B-12 vitamini içermeyen bir diyetten kaynaklanabilir. Bununla birlikte, B-12 vitamini eksikliği anemisinin en yaygın nedeni, bağışıklık sisteminiz bu maddeyi üreten mide hücrelerine yanlışlıkla saldırdığında ortaya çıkabilen, iç faktör olarak adlandırılan bir maddenin eksikliğidir. Bu tip anemiye pernisiyöz anemi denir.
İç faktör, mide tarafından salgılanan ve midede B-12 vitaminine katılan ve kan dolaşımınız tarafından emilerek ince bağırsaktan geçen bir proteindir. İç faktör olmadan, B-12 vitamini emilemez ve vücudunuza atık olarak bırakır.
Diyabet veya tiroid hastalığı gibi endokrinle ilişkili otoimmün bozuklukları olan kişilerde pernisiyöz anemi gelişme riski artabilir.
B-12 vitamini eksikliği anemisi, ince bağırsağınız intrinsik faktör eksikliği dışındaki nedenlerle B-12 vitamini ememezse de ortaya çıkabilir.
Bu şu durumlarda olabilir;
- Mideniz veya gastrik bypass ameliyatı gibi ince bağırsağınıza ameliyat oldunuz ve ince bağırsağınızda anormal bakteriyel büyüme varsa.
- Crohn hastalığı veya çölyak hastalığı gibi, vitamin emilimini engelleyen bir bağırsak hastalığınız varsa.
- Kirlenmiş balık yemekten tenya yuttuysanız. Tenya, vücudunuzdaki besin maddelerini tüketir.
C Vitamini Eksikliği Anemisi
Yediğiniz yiyeceklerden yeterli miktarda almazsanız C vitamini eksikliği gelişebilir. C vitamini eksikliği, bir şeyin yiyeceklerden C vitamini emme yeteneğinizi bozması durumunda da mümkündür. Örneğin, sigara içmek vücudunuzun C vitamini emme yeteneğini bozar.
Kanser veya kronik böbrek hastalığı gibi bazı kronik hastalıklar da C vitamini emilimini etkileyerek C vitamini eksikliği anemisi riskinizi artırır.
Risk Faktörleri
Vücudunuzun vitamin depolarını bir dizi faktör etkileyebilir.
Aşağıdaki durumlarda vitamin eksikliği riskiniz artar;
- Diyetiniz, et, süt, meyve ve sebze gibi doğal vitamin gıda kaynaklarından çok az içerirse veya hiç içermezse. Süt ürünleri yemeyen vejetaryenler, hayvanlardan yiyecek yemeyen vejetaryenler bu kategoriye girebilir.
- Yiyeceklerinizi sürekli olarak pişirmek de vitamin eksikliğine neden olabilir.
- Hamilesiniz ve bir multivitamin almıyorsunuz. Folik asit takviyeleri hamilelik sırasında özellikle önemlidir.
- Vitaminlerin emilimini engelleyen bağırsak problemleriniz veya diğer tıbbi durumlarınız varsa.
- Midenizdeki anormal bakteriyel büyüme veya bağırsaklarınıza veya midenize yapılan cerrahi, B-12 vitamini emilimini engelleyebilir.
- Alkolü kötüye kullanıyorsun. Alkol, folat ve C vitamini ile diğer vitaminlerin emilimini engeller.
- Vitaminlerin emilimini engelleyebilecek bazı reçeteli ilaçlar alırsanız, anti-nöbet ilaçları folat emilimini engelleyebilir. Antasitler ve tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar B-12 emilimini engelleyebilir.