Ünlem İşareti ile İlgili Cümleler

Ünlem işareti dilimizde en çok kullandığımız noktalama işaretlerinden biridir. Hitap ederken, duygularımızı ve heyecanlarımızı bildirirken ifadelerin ve cümlelerin sonunda kullanılır.

Kızma, sevinme, şaşkınlık, mutluluk, korku ve benzeri heyecan anlatmakta olan cümlelerin sonunda kullanılır. Hitap etmek, çağrı yapmak, emir vermek ya da yasaklamak bildirmek istediğimizde de cümle sonunda ünlem kullanırız.

Ünlem kullandığımız cümleyi bitirmiş oluruz. Bazı durumlarda cümlenin içinde kelimelerden sonra da kullanılabilir. Duygusal durumumuzu yazılı olarak ifade etmek istediğimizde ünlem işareti kullanırız.

Uyarı yapmak, seslenmek, hitap etmek için bunu yazılı olarak ifade ederken cümlemizin sonunda ünlem kullanırız. Küçümseme ya da alay etme gibi durumlar için de kullanılır. Karşımızdaki insanı küçümsüyorsak ya da inanmıyorsak bunu vurgulamak için cümle sonuna ünlem işareti ekleriz.

Eğer cümle içerisinde ünlem işareti gerektiren bir kelime varsa bu kelimenin ardından bir fiil gelmekteyse ünlem işaretini fiilden sonra kullanmamız gerekir. (!) bu simge ile cümle sonunda ya da kelime sonunda kullandığımızda alay etme manası taşır.

Ünlem İşareti Nerelerde Kullanılır ?

Ünlem işaretini duygularımızı ifade etmek için, hitap etmek için ya da uyarı yapmak istediğimiz zaman kullanırız. Şimdi sizlere ünlem işareti nerelerde kullanılır sorusuyla alaka birkaç örnek göstermek istiyorum.

“Sen bu konuda yanlış konuşuyorsun!”

“Benimle bir daha asla konuşma!”

“Babacığım!”

“Yazık!”

“Sakın geleyim deme!”

Bir durumla alay etmek istiyorsak ya da kinaye katmak istiyorsak ayraç içerisinde ve cümlemizin sonunda ünlem işareti kullanırız. Kelime sonunda kullandığımızda kullandığımız kelimenin hiciv anlamı taşıdığını gösterir:

“Çok nazik(!) bir davranış.”

“Aşırı kibar(!) sordun evet.”

“Kaplumbağa oldukça hızlı bir hayvandır(!)”

Nutuk özelliği taşıyan metinlerde ünlem işaretinin kullanılması etkiyi arttırıcı bir özelliğe sahiptir:

“Benim aziz milletim!”

“Geleceğimizi inşa edecek olan gençler!”

Bazı cümlelerde ünlem içeren kelimeden sonra virgül koyarsak ünlemi cümlenin sonuna ekleyebiliriz. Örneğin:

“Eyvah, gemiyi kaçırdım!”

“Eyvah, uyanamadım!”

Ünlem işaretinin kullanımı dilimizde duygularımızı doğru bir şekilde yazılı olarak ifade etmemizi ve okuyanın ne anlatmak istediğimizi daha kolay bir şekilde anlamasını sağlar. Edebiyatta da günlük yazı dilinde de en çok kullanılan noktalama işaretlerinden biridir.