Öyküleyici Anlatım Nedir?

Öyküleyici anlatım tekniğinde yazarların genel amacı okuyucuları belli bir olay içinde yaşamalarını sağlamaktadır. Bu teknik aynı zamanda hikâye etme tekniği demektir. Olayda belli bir akış olup olayların birbiri üzerine geliştiği bilinmektedir. Öyküleyici anlatım şeklinde genellikle haber kipleri bulunmakta olup iki önemli özelliği bulunmaktadır. Bu özelliklerin zaman akışının bulunuyor olması ve romandan veya hikâyeden alıntı şeklinde bilinmesidir. Teknik düşünce yazılarında pek görülmeyen bu anlatım şekli roman ve öykülerde görülmektedir.

Öykü Türleri

Öyküleyici anlatım şekli belli bir durumdan başka bir duruma geçişi anlatır. Hareketli yaşam kesitini belli bir olayla anlatma şekli sayılır. Olay öyküleyici anlatım şeklinin en belirgin özelliğidir. Öyküleyici anlatım şeklinde genel amacın okuyucunun heyecanlanmasını, merak etmesini sağlama beraberinde olayı yaşatabilmektedir. Okurun hayal edebilmesini sağlamaktır. Daha da önemlisi öyküde yer alan kahramanlardan birinin okuyucu ile özdeşleşmesini sağlamak ve kendini onun yerine koyabilmesini benimsetmektir. Olaysız anlatım şekli öyküleyici anlatım değildir. Örnek vermek açısından ^^Bak ne oldu^^ şeklinde başlayan cümlenin merak uyandırıcı giriş, gelişme ve sonuç ile tamamlandığı bilinmektedir. Bu şekilde başlayan ve anlatılan olaylar öyküleyici anlatım şekli olup fıkraların, anekdotlarında birer öykü olduğu bilinmektedir. Öykü türleri ise şu şekilde sıralanmaktadır.

• Olay (Klasik vaka hikâyesi)
• Durum (Kesit hikâyesi)
• Modern Hikâye

Yukarıda sıralanan öykü türleri öyküleyici anlatım şekli konusunda öne çıkan sınıflandırmadır.

Öykünün Özellikleri

Öyküleyici anlatım şekli beraberinde öykü özelliklerinin de önemli rol oynadığı bilinmektedir. Öykü anlatımı genellikle konuşma arasında anlatılmaktadır. Aynı zamanda örnek niteliği kazandığı bilinmektedir. Öykü özellikleri ise şu şekilde sıralanır.

• Kişi, mekan, zaman ortak ögesi olması
• Sanat metinlerinin öyküleyici anlatımla yazılması
• Roman, anı, söyleşi, görüşme türlerinde kullanılması
• Mutlak suretle belli bir olayın olması
• Yaşanmış olaylarda olay zincirlemesi olması
• Kurgulanmış olaylarda olay örgüsü olması
• Mecaz ve yan anlam kullanılması

Yukarıda belirtilen özellikler dâhilinde öyküleyici anlatım şekline örnek vermek açısından şu anlatım şekli belirtilmektedir.

Ahmet yemeğini yedikten sonra nefesi kesilir gibi oldu. Bu cümle de olan olayın merak uyandırması öyküleyici anlatıma örnektir.