Niteleme Sıfatı

Niteleme sıfatı ile bir adın, nesnenin ya da anlatmak istenilen varlığın özelliğini yani niteliğini göstermektedir. Büyüklüğü ya da küçüklüğü, durumu, rengi niteleme sıfatı yardımı ile belirtilmektedir. Cümle içerisinde kullanılan niteleme sıfatını bulmak için nasıl sorusuna cevap bulunması gerekir. Nasıl sorusuna cevap veren kelime niteleme sıfatıdır ve nesnenin durumunu açık bir şekilde ifade etmektedir.

Niteleme Sıfatı Nedir

Niteleme sıfatı nedir, cümle içerisinde ya da paragraf içerisinde bulmak için nasıl sorusu sorulmalıdır.

‘Temiz bir ayakkabı giymiş.’ cümlesine nasıl sorusunu sorulduğunda temiz kelimesi niteleme sıfatını verir. Burada temiz kelimesi ayakkabının durumunu bildirir. ‘Duvarın dibinden uzun bir kablo geçiyor.’ cümlesine yine nasıl sorusu sorulursa uzun kelimesi niteleme sıfatını verir.

Temiz, uzun gibi kelimeler isimleri niteleyerek onların ne durumda olduklarını niteleme sıfatı olarak anlatmaya yaramaktadır. Nesne hakkında bilgi verir, o nesnenin durumunu ortaya koyar. ‘Karanlık bir gece’ cümlesindeki karanlık ise gecenin nasıl olduğu hakkında bilgi verir. Yine burada karanlık kelimesi niteleme sıfatıdır. Diğer örnekler gibi burada da durum hakkında bilgi vermiştir. Sıcak su, suyun durumu hakkında sıcak kelimesi ile niteleme yaparak durum bildirmektedir.

Niteleme Sıfatı Örnekleri

Niteleme sıfatı örneklerini cümle içerisinde bulmak için cümleye nasıl sorusu sorulmalıdır. Paragraf sorularında da niteleme sıfatı yine aynı şekilde nasıl sorusuna cevap aranarak bulunmaktadır. Nasıl sorusuna cevap veren kelime niteleme sıfatıdır. Örnek olarak;

• ‘Can bana kırmızı bir kalem hediye etti.’ cümlesinde kırmızı niteleme sıfatıdır. Kalemin rengini nitelemiştir. Nasıl kalem sorusuna cevap olmuştur.
• Başka bir örnek ise ‘Sınıfın en çalışkan öğrencisisin.’ cümlesinde çalışkan kelimesi öğrencinin durumunu nitelemiştir. Nasıl öğrenci sorusuna cevap olmuştur ve cümlenin niteleme sıfatı olmuştur.
• ‘Büyük dağların olduğu yollardan geçtik. Daha sonra çamurlu yollardan geçerek eski bir binanın önünde durduk. Yaşlı bir adam karşıladı bizi bu caminin önünde. Bizi görünce gülümsedi. Her halinden belliydi mutlu bir adam olduğu.’ bu paragrafta ise ilk cümlede büyük kelimesi ile dağlar nitelenmiştir. Nasıl dağlar sorusuna cevap alınmıştır. Büyük kelimesi cümlenin niteleme sıfatıdır.

İkinci cümlede çamurlu kelimesi ile yollar nitelenmiştir. Nasıl yollar sorusun cevabı alınmıştır. Çamurlu cümlenin niteleme sıfatıdır. Ayrıca burada eski bir bina derken eski kelimesi binanın durumunu nitelemiştir ve aynı şekilde eski kelimesi de niteleme sıfatıdır. Yaşlı adam derken de adamın durumu belirtilmiş ve nasıl adam sorusuna cevap olmuştur. Yaşlı kelimesi de niteleme sıfatıdır. Son olarak da mutlu bir adam derken mutlu kelimesi ile de adamın durumu nitelenmiştir. Ve mutlu kelimesi cümlenin niteleme sıfatımız olmuştur. Her cümlede sıklıkla kullanılabilir. Görsel zihne hitap eden bu anlatım şekli durumu okuyan kişinin zihninde bir fotoğraf karesi gibi canlandırır. Tüm detayları okuyan kişiye aktarır.