Enürezis Nedir? Enürezis Tedavisi Nasıl Yapılır?

Enürezis (alt ıslatma) nedir? Enürezis belirtileri nelerdir? Enirezis nedenleri nelerdir? Enürezisin tedavisi nasıl yapılır?

Enürezis daha çok alt/yatak ıslatma olarak bilinir. Gece enürezisi veya geceleri yatak ıslatma, en sık görülen eliminasyon bozukluğu türüdür. Gündüz alt ıslatmaya diurnal enürezis denir. Bazı çocuklar ikisinden birini ya da her ikisini birden yaşarlar.

Bu davranış bilinçli veya bilinçsiz olabilir. 5 yaşından küçük çocuklarda amaçlı mı yoksa amaçsız mı olduğu tespit edilemez.

Enürezis Belirtileri Nelerdir?

Enürezisin belirtileri genellikle şunlardır;

• Tekrarlanan alt ıslatma (sıklıkla)

• Gün içinde külotun ıslanması

• Yaklaşık üç ay boyunca haftada en az iki kez alt ıslatma

Enürezis Nedenleri Nelerdir?

Enürezis gelişiminde birçok faktör rol oynayabilir. İstemsiz veya kasıtsız idrar salınımı şunlardan kaynaklanabilir:

• Küçük bir mesane

• Kalıcı idrar yolu enfeksiyonları

• Şiddetli stres

• Tuvalet eğitiminin gelişimsel nedenler sebebiyle gecikmesi

Bilinçli veya değil; enürezis, davranış bozuklukları veya anksiyete gibi duygusal bozukluklar dahil olmak üzere diğer zihinsel bozukluklarla da ilişkili olabilir. Enürezis ayrıca çocuğun ailesinde de görülüyorsa, bu da bozukluğa eğilimin kalıtsal olabileceğini (ebeveynden çocuğa, özellikle baba tarafından) geçebileceğini düşündürüyor. Ayrıca, tuvalet eğitiminin rolü ve enürezis gelişimi hakkında sonuca varmak için çok az araştırma olmasına rağmen, çocuk çok küçükken başlanan tuvalet eğitimi, bozukluğun gelişimine sebep olan faktörlerden biri olabilir. Bu nedenle, çocuğun gelişim sürecine göre farklılık gösterse de 2-2,5 yaşından önce tuvalet eğitimine başlamak doğru değildir.

Enürezisli çocuklar genellikle, idrar yapma dürtüsüyle veya mesaneleri dolduğunda uyanamayan uykusu ağır çocuklardır.

Enürezisin Görülme Sıklığı Nedir?

Enürezis yaygın bir çocukluk sorunudur. Araştırma sonuçları, 5 yaşındaki erkeklerin %7’sinin ve kızların %3’ünün enürezis olduğunu göstermektedir. Bu rakamlar, 10 yaşına kadar erkeklerin %3’üne ve kızların %2’sine düşer. Çoğu çocuk, ergenlik çağına geldiklerinde bu sorunu aşar. Erkeklerin yalnızca %1’i ve kadınların %1’inden azı 18 yaşına geldiklerinde hala bu sorunu yaşıyor olur.

Enürezis Nasıl Teşhis Edilir?

İlk olarak, doktor tıbbi bir öykü alacak ve inkontinans (idrarı tutamama) olarak adlandırılan idrarın serbest kalmasına neden olabilecek herhangi bir tıbbi bozukluğun olup olmadığını anlamak için fiziki muayene yapacaktır. Kan şekeri, hormonlar ve böbrek fonksiyonunu görmek için idrar ve kan tahlili gibi testler de yapılabilir. İnkontinansla sonuçlanabilecek fiziksel durumlar arasında, diyabet, enfeksiyon veya idrar yolunda tıkanmaya neden olan fonksiyonel veya yapısal bir kusur bulunabilir.

Enürezis, yan etki olarak kafa karışıklığına veya davranış değişikliğine neden olabilen bazı ilaçlarla da ilişkili olabilir. Doktor fiziksel bir neden bulunamazsa, enürezis teşhisini çocuğun semptomlarına ve mevcut davranışlarına dayandırır.

Enürezis Tedavisi

Hafif enürezis vakaları için tedavi gerekli olmayabilir. Çünkü bu durumdaki çocukların çoğu (genellikle ergenlik çağına geldiklerinde) bu sorunu aşarlar. Tedaviye ne zaman başlanacağını bilmek zordur. Çünkü semptomların seyrini ve çocuğun ne zaman durumu basitçe aşacağını tahmin etmek kolay değildir.

Tedaviye başlamaya karar verirken göz önünde bulundurulması gereken bazı faktörler;
çocuğun benlik saygısının yaşadığı bu sorun yüzünden etkilenip etkilenmediği ve enürezis nedeniyle çocuğun arkadaşlarında veya bir akrabasında yatıya kalmayı isteyip istemediğini gözlemlemek gerekir.

Tedavide çoğunlukla alt ıslatma davranışını değiştirmeye yönelik terapi önerilir. Davranış terapisi hastaların %75’inden fazlasında etkilidir. Enürezis sorunu yaşayan çocuğun ailesine şunlar önerilir;

• Alarmlar: Yatak ıslandığında çalan bir alarm sistemi kullanmak, çocuğun gece mesane hislerine tepki vermeyi öğrenmesine yardımcı olabilir. Enürezis üzerine yapılan araştırmaların çoğu, en etkili tedavi olarak idrar alarmlarının kullanımını desteklemektedir. İdrar alarmları şu anda kalıcı iyileşme ile ilişkili tek tedavidir. Nüksetme oranı düşüktür, genellikle %5 ila %10’dur. Bu nedenle bir çocuğun alt ıslatma sorunu düzeldiğinde, tekrar görülme ihtimali çok düşüktür.

• Mesane Eğitimi: Bu teknik, çocuğun idrarı daha uzun süre “tutmaya” alışmasına yardımcı olmak için artan aralıklarla zamanlanmış, düzenli olarak planlanmış tuvalet gidip gelme şeklinde uygulanır. Bu aynı zamanda egzersize yanıt veren bir kas olan mesanenin boyutunun esnemesine de yardımcı olur. Mesane eğitimi, tipik olarak enürezis tedavisi programının bir parçası olarak kullanılır.

• Ödüller: Çocuk mesane kontrolü için gerekli becerileri kazandığında bir dizi küçük ödül verilebilir. Ödüllendirilen davranış tekrarlanır.

Enürezis tedavisi için ilaçlar da mevcuttur ancak bunlar genellikle yalnızca bozukluğun çocuğun işleyişine müdahale etmesi durumunda kullanılır ve genellikle 6 yaşın altındaki çocuklar için önerilmez.

Böbrekler tarafından üretilen idrar miktarını azaltmak veya mesane kapasitesini artırmaya yardımcı olmak için ilaçlar kullanılabilir. Yaygın olarak kullanılan ilaçlar arasında böbreklerin idrar üretimini etkileyen desmopressin asetat (DDAVP) ve enürezis tedavisinde de yararlı olduğu bulunan bir antidepresan olan imipramin (Tofranil) bulunur.

İlaçlar enürezis semptomlarını kontrol etmek için faydalı olsa da, ilaç kullanımı bırakıldıktan sonra çocuk genellikle tekrar alt ıslatmaya başlar. Çocuklar için ilaç seçerken yan etkileri ve maliyeti göz önünde bulundurulmalıdır. İlaçlar, davranışsal tedaviler işe yaramaya başlayana kadar çocuğun alt ıslatma sorununu iyileştirmeye yardımcı olabilir.

Enürezisli Çocuklar İçin Genel Tablo Nedir?

Enürezisli çocukların çoğu, gençlik yıllarına geldiklerinde, %12 ila %15’lik bir spontan iyileşme oranıyla, alt ıslatma sorununu aşarlar. Sadece küçük bir oran, yaklaşık %1’lik bir dilim yetişkinliğe kadar sorun yaşamaya devam eder.

Enürezis Önlenebilir mi?

Tüm enürezis vakalarını, özellikle çocuğun anatomisi ile ilgili problemlerle ilgili olanları önlemek mümkün olmayabilir. Ancak semptomlar ortaya çıkar çıkmaz çocuğunuzun bir çocuk doktoru tarafından değerlendirilmesini sağlamak, durumla ilişkili sorunları azaltmaya yardımcı olabilir. Tuvalet eğitimi sırasında çocuğa karşı olumlu ve sabırlı olmak, tuvalet kullanımına ilişkin olumsuz tutumların gelişmesinin önüne geçecektir. Bu nedenle tuvalet eğitimi için doğru zamanı seçmek ve aceleci olmamak önemlidir.