Çevreye Atılan Çöpler Neye Sebep Olur?

Çevreye atılan çöpler neye sebep olur? Çevre kirliliğinin sebepleri nelerdir? Çöp atmak çevreye ne tür zararlar verir?

İnsanların ürettiği atıklar, uzun yıllardır çevreye ve doğaya zarar vermeye devam ediyor. İnsanların çok fazla çöp üretiyor olmasıyla baş etmek maalesef her geçen gün daha da imkansız hale geliyor. Biyolojik olarak parçalanması mümkün olmayan ve doğru yöntemlerle geri dönüştürülemeyen çöpler, denizleri, ormanları, nihayetinde doğayı tehdit ediyor. Mesela plastik atıkları ele alalım. Geçtiğimiz yıllarda yapılan bir araştırmanın sonucuna göre, üretilen 6,3 milyar ton plastik atığın sadece %9’u geri dönüştürülebiliyor.

Ülkemizde bilinçsizce sağa sola atılan çöplerin verdiği zarar, doğayla birlikte geleceğimizi, çocuklarımızı ve yaşam kalitemizi ciddi şekilde tehdit ediyor. Gittiğimiz piknik alanlarında yerlere atılan çöpleri görüyoruz. Halbuki doğayı kendi evimizden farklı görmemiz gerekiyor. Başka insanları, piknik alanlarında yaşayan hayvanları ve bitkileri geçtim; sanki aynı piknik alanına bir daha gelmeyecekmişiz gibi çöpleri çevreye atmanın akıl ve mantıkla açıklanabilir hiçbir tarafı yok. Bunun cehaletten de öte art niyetli bir davranış olduğunu, vatan sevgisinin gönlüne yerleşmeyen insanlar tarafından yapıldığını düşünüyorum.

İnsanların ürettiği katı atıklar doğayı çeşitli şekillerde etkiler. İklim değişikliğine neden olur, doğal yaşamı olumsuz yönde etkiler ve halk sağlığına telafisi zor zararlar verir.

Çevreye Atılan Çöpler Neye Sebep Olur?

Çevreye atılan çöpler neye sebep olur ana başlıklarıyla ele alalım;

İklim Değişikliği

İnsanoğlunun atıkları bertaraf etme yöntemleri rahatsız edici boyutlarda. Bilhassa son 10 yılda katı atıkları etkisiz hale getirmede kullanılan yöntemler çok daha tehlikeli ve dikkatsizce yapılmaya başladı. İklim değişikliğini engelleyecek adımlar atılması gerekirken tetikleyici uygulamaların kullanılması durumu daha da vahim hale getirdi. Örneğin, katı atıkların toplandığı alanlara atılan çöpler metan gazına neden olur. Bu metan gazının %91’inin emilasyonu yapıl(a)mıyor. Ülkemizde dahil olmak üzere birçok ülkede çöp yığınlarının yakılarak yok edilmeye çalışılması, ortaya çıkan karbondioksit nedeniyle küresel ısınmayı ve iklim değişikliğini hızlandırıyor. Yapılan araştırmalar, dünya üzerindeki çöplerin %40’nın yakılarak yok edilmeye çalışıldığını ortaya koyuyor. Çöplerin yakılması, hem bölgede yaşayan insanların sağlığını, hem de dünyamızı büyük ölçüde tehdit ediyor.

Maalesef ülkemiz son yıllarda Avrupa’da en çok çöp ithal eden ülke konumunda. ABD’nin plastik atıklarının büyük bölümünü biz ithal ediyoruz. Bu atıkların yakılarak yok edilmeye çalışılmasıysa halkımızın sağlığına telafisi zor zararlar veriyor.

Doğal Yaşam

Dünya üzerindeki her bölgenin kendine özgü ekosistemleri vardır. Fakat dünyanın başına bela olmuş katı atık sorunu, denizlerdeki ekosistemleri olumsuz etkiliyor. Daha basit bir dille; geçim kaynağı denizler olan insanlar, bu durumdan zarar görüyor. Balıklar ve sularda yaşayan diğer canlılar, neyin yiyecek olup olmadığını anlayamazlar. Sulara karışan bu atıkları sindiremeyen balıklar ölürler.

Bilim adamlarının yapmış olduğu çalışmalar, balıkların, su kaplumbağalarının, fokların ve suda yaşayan diğer birçok canlının denizlere dökülen katı atıklardan (bilhassa plastik) etkilendiğini gösteriyor. Denizlerde yaşayan canlıların büyük bölümünün midesinde yedikleri plastik ve çöpleri eritecek asit yoktur. Bu durum denizlerdeki biyoçeşitliliği risk altına sokmaktadır. Yakın gelecekte, belki de bugün denizlerde gördüğümüz canlıların bir kısmını artık göremeyeceğiz. Ekosistem sekteye uğrayacak ve bu doğal yaşam döngüsüne zarar verecek.

Aynı durum elbette toprak kirliliği, ağaçlar ve bitkiler için de geçerli.

Halk Sağlığı

İnsanların büyük bir problem olan bu duruma karşı tepkisiz kalması, öte yandan bilinçsizce hareket etmeye devam etmesi sağlığımızı tehlikeye atıyor. Her geçen gün artan dünya nüfusuyla birlikte, çok daha fazla çöp üretmeye devam ediyoruz. Doğru yöntemlerle yok edemediğimiz çöpler, sadece ekosistemleri ve doğal yaşamı değil, insanoğlunun hayatını da tehlikeye atıyor. Dünyamıza bu kadar kötü davranıyor olmamız, gelecek nesillerin daha bugünlerden yaşam kalitesinin düşmesine neden oluyor.

Ürettiğimiz çöpler ve çöpleri yakarak yok etmenin getirdiği başlıca tehlikeler; kanser, astım, kardiyovasküler hastalıklar (kalp hastalıkları), doğum kusurları ve doğan bebeklerin düşük kiloda dünyaya gelmesi, erken doğum, KOAH, bulaşıcı hastalıklar gibi birçok problem.

Tabi çöplerin, bakterilere, yaşam alanlarımızda haşarat ve böceklere de neden olduğunu unutmamak gerekiyor. Bütün bunların toplamında, “çevreye atılan çöpler neye sebep olur” sorusu cevabını tüm çıplaklığıyla yüzümüze çarpıyor.

Özetle; dünyanın, insanoğlunun, hayvanların ve bitkilerin ömrü kısalıyor ve yaşam kalitemiz çok büyük zarar görüyor.