Hikayenin Yapı Unsurları

Yaşanmış ya da yaşanması olası olan olaylardan bahseden kısa edebi türlere hikaye bir başka deyişle öykü denilmektedir. Hikâyenin yapı unsurları birbirine bağlı olarak gelişen ve gerçekleyen olay parçalarıdır. Tarihimizde birçok hikâye yazarının eserleri hala okunmakta ve gelecek nesillere aktarılmaktadır.

Ömer Seyfettin, Sait Faik Abasıyanık gibi birçok önemli yazar tarihimize damga vurmakla kalmamış halk tarafından oldukça sevilen eserler de paylaşmışlardır. Hikayeler yaşanmış ya da yaşanmaya yakın olan konuları ele alırken masallar yaşanması imkansız konuları ele almaktadır. Bu iki kavram halk tarafından oldukça sık karıştırılmaktadır. Hikayenin dili olabildiğince açık, akıcı ve etkili olmalıdır. Bu etkiyi yazarlar genellikle farklı sözcükler, deyim, atasözü ve tamlamalarla zenginleştirmişlerdir. Hikâyenin yapı unsurları bu noktada edebi bir değer katmaktadır.

Hikaye Nedir?

Okuyucular bir metine başlamadan önce hangi metini okudukları ve özelliklerini mutlaka bilmek isterler. Bu araştırma aşamasında öykülerin özelliklerini anlayabilmek için çevrelerine ve internete ‘Hikaye Nedir?’ şeklinde sorular sormaktadır. Hikaye ilk olarak İlk Çağ Anadolu’sunda tarihi eserlerde yer almıştır. Yaşanmış ya da yaşanması muhtemel olan ve belirli kurallara dayanarak hazırlanan kısa metinlere denilmektedir.

Kişi sayısı ve olay sayısı oldukça azdır. Kısa olmasına ek olarak yalın bir olay örgüsüne sahiptir ve okuyanlar tarafından kolaylıkla anlaşılabilir. Dede Korkut Hikayeleri Türk edebiyatının batıdan geriye kalmadığını gösteren nadide eserlerden bir tanesidir. Ülkemizin de edebiyat tarihine damga vurmuş oldukça ünlü yazarları da mevcuttur. Hikayenin yapı unsurları ve hikayenin bölümleri olmak üzere bilinmesi gereken konular vardır. Bu konulara hâkim olan kişiler neyi neden okuduğunu daha iyi benimseyebilmektedirler.

Hikayenin Yapı Unsurları Nelerdir?

Hikayeler bir diğer adıyla öyküler öğretici ve ders verici metinlerdir. Hikayeler, kısa ve az kişiye dayalı metinlerdir. Masallarla karıştırılsa da hikayeler masallardan farklı olarak gerçeğe yakın şeyler anlatırlar. Hikaye ya da bir diğer adıyla öykü hakkında bilgi almak isteyen insanlar genellikle ‘Hikayenin Yapı Unsurları Nelerdir?’ Gibi temel sorulara yönelmiştir.

Olay, kişi, zaman, anlatıcı ve yer hikayelerin yapı unsurları olarak yer almaktadır. Bu unsurlar hikayeye anlam bütünlüğü katmaktadır. Bir hikayede olması gereken kişiler, zaman, yer, anlatıcı ve olaylar yazar tarafından önceden planlanmalı ve bunu edebi bir değere dönüştürmek için yazıya dökmelidir. Kişiler yazar tarafından hazırlanan kurmaca kişilerdir. Bu kişiler hikayede ele alınan olayları yaşarlar. Olay örgüsü, kişilerin başından geçenlerden bahseden bütünlüktür. Olay örgüsünde baş kahramanın başına gelen olaylar anlatılacağı gibi diğer karakterlerin başına gelen olaylardan da bahsedilir. Zaman ve mekân ise bu karakterlerin nerede ve ne zaman yaşadığını anlatan unsurlardır. Son olarak anlatıcı da hikayedeki olayları anlatan üçüncü kişi ağzıyla yazılan unsurdur. Bu yapı unsurları hikayeleri daha anlaşılır ve önemli kılmaktadır.

Hikayenin Bölümleri

Hikayenin bölümleri hikaye bütünlüğü açısından oldukça önemli bir noktadır. Bunlar serim, düğüm ve çözüm şeklinde nitelendirilir. Ancak bazı hikayelerde bu bölümler bulunmayabilir. Serim bölümünde yer, zaman ve kişilerin tanıtılmaya başlandığı kısımdır. Bu kısımda olayın anlatımı da başlar.

Düğüm bölümü olayın okuyucuda merak duygusu yaratılmaya çalışıldığı kısımdır. Çözüm bölümü ise bütün olayların bir çözüme kavuştuğu bölümdür. Hikayenin bölümleri dikkate alındığında hikayeler çok daha anlaşılır olmaktadır.