Kuzenimin Çocuğu Benim Neyim Olur?

Kuzenimin çocuğu benim neyim olur? Halamın kızının/oğlunun çocuğu neyim olur? Akraba isimleri nasıl belirlenir?

Lafı sözü çok uzatmadan yazalım. “Kuzenimin çocuğu benim neyim olur” sorusunun kesin bir cevabı yoktur. Dünya üzerindeki ülkelerin büyük bölümünde akrabalara bizde olduğu gibi  detaylıca isimlendirme yapılmaz. Kayınbirader, kayınpeder, kayınvalide, görümce, elti, bacanak, yeğen gibi akraba isimleri bize özgüdür. Bu listeyi, amcaoğlu, emmioğlu, emmi, dayı oğlu/kızı, teyzeoğlu, filan diye uzatmak tabi ki mümkün.

“Kuzenimin çocuğu benim neyim olur” sorusunun cevabına gelecek olursak; bu tür akrabalıklar için herhangi bir isimlendirme yapılmamış olsa da, ikinci dereceden yeğeniniz olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Kimileri “yeğenim” de diyebilir. Tabi ki böyle söylenmesinde de herhangi bir sakınca yoktur. Çünkü bu, annenizin teyzesine sizin de “teyze” demenizle veya babanızın amcasına sizin de “amca” demenizle aynı şeydir.

“Kuzenimin çocuğu benim neyim olur” sorusunu, “teyzemin kızının/oğlunun çocuğu benim neyim olur”, “halamın kızının/oğlunun çocuğu benim neyim olur”, “amcamın kızının/oğlunun çocuğu benim neyim olur” veya “dayımın kızının/oğlunun çocuğu benim neyim olur” şeklinde çoğaltabiliriz. Nihayetinde hepsinden çıkarılabilecek ortak soru; “kuzenimin çocuğu benim neyim olur” sorusudur.

Malumunuz ülkemizde akrabalık bağları oldukça güçlüdür. Akrabalar kimi zaman kendi aralarında ciddi bir dayanışma gösterse de, “akraba kazığı” gibi bir kavramın da dilimize yerleştiğini unutmamak lazım tabi! Bu nedenle, kimi akrabaların sıkı fıkı olduklarını, kimilerininse birbirlerinden düşmanmışçasına kaçtığını görebilirsiniz. Özellikle miras gibi parasal mevzular nedeniyle akrabaların arasının açıldığına tanıklık ederiz. Paranın işin içine girdiği hemen her durumun vatandaşlarımızı bozduğunu rahatlıkla gözlemleyebiliriz.

İnsani ilişkiler konusunda elbette her birey kendine özgü tutum ve davranışlar sergiler. Açıkçası bu konuyla ilgili genelleme yapmak doğru olmaz. Ama şu bir gerçek ki hayatın her alanında artık eski kültürel özelliklerimizi ve değerlerimizi yitirdik. Her geçen gün asimile olmaya devam ediyoruz. Bu asimilasyonun nedeninin teknolojik gelişmelere bağlanmasını doğru bulmuyorum. Japonların teknolojik gelişmeler noktasında bizden çok daha önde olduğu su götürmez bir gerçek. Öte  yandan kültürel değerlerini koruduklarını da görüyor, duyuyoruz.

Ah Nerede O Eski Günler!?

Keşke akrabalık ilişkilerimiz eskisi gibi sağlam temeller üstüne kurulu olsa. Eskiden akrabalarıyla bayramdan bayrama da olsa görüşen insanlarımızın, bugün hemen her tatili deniz kenarlarında, otellerde, tatil köylerinde geçirmesi, bi noktada ne kadar da üzücü değil mi? İnsanların yaşlı anne babasını ziyaret etmek yerine, tatillerini başka planlarla değerlendirmesi sadece bana tuhaf gelmiyordur sanırım.

Çocuklarımız nine ve dedelerinden mahrum büyüyorlar büyük şehirlerde. Hayata 1-0 mağlup başlıyorlar. Çünkü dev bir çınar olan dede ve ninelerinin tecrübelerinden, sevgi ve ilgilerinden, hoşgörü ve masallarından yoksun büyüyorlar. Anneannem, babaannem ve dedelerimle bir arada büyüme güzelliğini tatmış biri olarak söylüyorum bunu!

Evet! Teknolojinin getirdiği kolaylıklar nedeniyle bugün istediğimiz her an görüntülü olarak görüşme imkanına sahibiz. Telefon kuyruklarında beklemiyor, postanelerde tebrik kartı atmak için kırtasiyelerden kart seçmiyoruz. Ama fiziki temasın önemini, birbirimize sarılabilmenin güzelliğini, yüz yüze görüşmenin mutluluğunu, umarım son birkaç senede yaşadığımız pandemi hepimize öğretmiştir. Yaşımızı başımızı alıp da evlat yolu gözlemeye başladığımızda, belki de anne-babalarımızın neler hissettiğini, ne tür beklentiler içinde olduğunu çok daha iyi anlayacağız? “Annem-babam hayatta olsaydı da elini öpebilseydim” serzenişinde bulunmadan önce hala vakti olanlar bu durumu iyice düşünmeli bana kalırsa. Bulduğu her fırsatta görüntülü değil, canlı kanlı gidip anne-babasının elini öpmeli, ihtiyaçlarını gidermeli.

Yoksa “kuzenimin çocuğu benim neyim olur” sorusunun anlamını yitirdiği yetimlik günlerinde yana yakıla üzülmek düşer payımıza.